Editors’ Newspaper – Tribute to Nikolaos Mantzaros

Chrissa Maliamani and Christos Kechris performed beautifully and precisely these highly demanding virtuosity compositions.

Γιάννης ΣβώλοςΗ Εφημερίδα των Συντακτών

Ταγμένη στο ελληνικό ρεπερτόριο

Εχουμε επανειλημμένα επισημάνει το πόσο η παγιωμένη, πλήρης απαξίωση του ιστορικού ελληνικού ρεπερτορίου από τους κρατικούς μουσικούς θεσμούς συνιστά έκφραση μείζονος ιδεολογικής στρέβλωσης στο πεδίο της εθνικής πολιτιστικής εκπροσώπησης.

Τελικά, αφού οι υπεύθυνοι κωφεύουν ανενόχλητοι, το θέμα περνά σε ιδιωτικά χέρια. Την κίνηση κάνει η Φιλαρμόνια Ορχήστρα Αθηνών, ένα ολοκαίνουργιο συμφωνικό σύνολο, που στηρίζεται αποκλειστικά σε ιδιωτική χρηματοδότηση και αξιοποιεί νέους επαγγελματίες μουσικούς.

Πρόεδρός του είναι ο Νίκος Μαλιάρας, καθηγητής Μουσικολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών και διευθυντής του Εργαστηρίου Μελέτης της Νεοελληνικής Μουσικής, ενώ την καλλιτεχνική διεύθυνση αναλαμβάνει ο αρχιμουσικός Βύρων Φιδετζής, γνωστός για τη γόνιμη, πολυετή έρευνά του στο πεδίο της Νεοελληνικής Μουσικής.

Το νεοπαγές σύνολο θα επικεντρώσει συστηματικά τη δράση του στη νεοελληνική έντεχνη μουσική δημιουργία με στόχο την εκτέλεση, ηχογράφηση και προβολή συνθέσεων που δημιουργήθηκαν από το 1800 μέχρι σήμερα, εντός ή εκτός Ελλάδας, από Ελληνες ή ελληνικής καταγωγής συνθέτες.

Σημαντικό μέρος των έργων αυτών, ειδικά των Επτανήσιων συνθετών, ανακαλύπτονται και αποκαθίστανται τα τελευταία χρόνια μέσα από επίπονη μουσικολογική δουλειά που διεξάγεται στα ελληνικά πανεπιστήμια.

©Spiros Katopodis

Στις 20/11/2016, η νεοϊδρυθείσα Φιλαρμόνια Ορχήστρα Αθηνών υπό τον Βύρωνα Φιδετζή έδωσε την πρώτη της συναυλία στον φιλόξενο χώρο τέχνης και πολιτισμού «Αρτεμις» στον Αλιμο, αφήνοντας θαυμάσιες εντυπώσεις, γεννώντας προσδοκίες για γόνιμη συνέχεια.

Η βραδιά αφιερώθηκε σε συνθέσεις Επτανησίων. Πρώτα ακούστηκαν ιταλόφωνα, φωνητικά έργα με συνοδεία ορχήστρας του Νικόλαου Μάντζαρου:

η καντάτα για υψίφωνο, τενόρο και ορχήστρα «Ο Οδυσσέας στα Ηλύσια πεδία» (1820), η καντάτα για υψίφωνο «Η αυγή» (1818), η άρια για υψίφωνο «Σαν το πουλάκι που τραγουδά» (1815), οι άριες για τενόρο «Ομορφη, γλυκιά ελπίδα» και «Αρια τραγουδισμένη από τη σκιά του Πατρόκλου στο όνειρο του Αχιλλέα» (1824), και το ντουέτο για τενόρο και υψίφωνο «Αν σε πιστέψω, αγαπημένε» (1818).

Ολα διέθεταν τυπικά ροσίνειες σολιστικές συνεισφορές από συνοδευτικά όργανα (βιολί, κλαρινέτα, όμποε, αγγλικό κόρνο) που απέδωσαν άριστα οι μουσικοί της ορχήστρας. Τα δεξιοτεχνικά απαιτητικής γραφής έργα ερμήνευσαν ωραία, με ακρίβεια και εγρήγορση, η Χρύσα Μαλιαμάνη και ο Χρήστος Κεχρής.

Η ακρόαση φώτισε με ακρίβεια τη φυσική εγγραφή του ενημερωμένου Μάντζαρου στο ευρύ ευρωπαϊκό μουσικό γίγνεσθαι του πρώιμου 19ου αιώνα και –με όρους μουσικής γεωγραφίας- στην ανατολική μεθόριο της ιταλικής μουσικής ζωής. Εντυπωσιακή ήταν η ποιότητα της γραφής, πολλαπλά ενδιαφέρον και σημαίνον το εύρος των (αυτονόητων) μουσικών ακουσμάτων: Μότσαρτ, Ροσίνι, Γκλουκ, Μπετόβεν.

Η συναυλία ολοκληρώθηκε με την εισαγωγή από την όπερα «Δίρκη» (1857) του Δομένικου Παδοβά και το συμφωνικό ποίημα «Ο Σιντ» (προ του 1874) του Διονύσιου Ροδοθεάτου, έργα στα οποία αποτυπώνεται εύγλωττα η ανταπόκριση των δύο δημιουργών στις μουσικές εξελίξεις της εποχής, κυρίως νοτίως αλλά και βορείως των Αλπεων.

Το πρώτο ήταν μια καθαρά ροσίνειας γραφής εισαγωγή στο ύφος του «Κουρέα», το δεύτερο πρόβαλε σαφώς πιο σύνθετο καθώς συνδύαζε γραφή σε ύφος πρώιμου Βέρντι, εμπλουτισμένη, ωστόσο, από ακούσματα και στρατηγικές μουσικής αφήγησης των Κεντροευρωπαίων ρομαντικών.

Εμπειρος αρχιμουσικός, ο Βύρων Φιδετζής αξιοποίησε στο μέγιστο την προσήλωση και τα δεδομένα ταλέντα των μουσικών, διαπλάθοντας σφριγηλές, συναρπαστικές εκτελέσεις.

Γιάννης Σβώλος

Πηγή: www.efsyn.gr

22/11/2016